Przestępcy z Łubianki – recenzja książki Aleksandra Litwinienki

O tym, że Putin słodzi herbatę polonem, powstają memy. Ale gdy zajrzymy za kulisy rosyjskiej władzy, nie jest już tak zabawnie. Przez ostatnie dekady putinowska Rosja zmieniła się w ogromną strukturę kryminalną. Jak to się stało? Przybliża nam to Aleksander Litwinienko w swojej książce pt. Przestępcy z Łubianki.

Kim jest Aleksander Litwinienko, autor książki?

Co siedzi w głowie przywódcy Kremla? To wie chyba tylko on sam. Natomiast obraz podległych mu służb bezpieczeństwa przybliża nam Aleksander Litwinienko – były agent, uchodźca polityczny, autor tej książki.

Opowiadając swoją historię, krok po kroku przedstawia wersję zdarzeń, które doprowadziły do tego, że został niesłusznie oskarżony i wylądował w więzieniu. Udało mu się je opuścić, ale żeby ratować życie musiał uciekać ze swojego kraju.

Aleksander Litwinienko otrzymał azyl polityczny w Wielkiej Brytanii w 2001 roku. Udzielił wówczas serii wywiadów dziennikarzowi Akramowi Murtazajewowi, na podstawie których powstała ta książka.

Litwinienko został otruty polonem-210, który podano mu w herbacie. Zmarł w Londynie w 2006 roku, pięć lat po opuszczeniu Rosji. W 2021 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, że za tę zbrodnię odpowiedzialne jest państwo rosyjskie.

Przestępcy z Łubianki – recenzja książki

W opowiedzianej przez niego historii Rosja jawi się jako kraj skorumpowany, gdzie władza jest zepsuta, a propaganda robi ludziom wodę z mózgu. Opisując swój kazus, Litwinienko ukazuje, jak głęboko postąpiły procesy degeneracji władzy, która stała się strukturą kryminalną i jest zdolna zniszczyć każdego, kto się jej przeciwstawi.

W kontekście Putina słowo przestępca jest dziś eufemizmem. Zapewne większości z nas brzmienie tego nazwiska przywodzi na myśl bardziej adekwatne określenia, których jednak nie wypada mi tu użyć. W zamian zacytuję autora Przestępców z Łubianki, który tak opisuje Władimira Władimirowicza:

Rozmawiałem z wieloma Czeczenami. Nie winili Jelcyna personalnie za tę wojnę. Za Jelcyna nie było łapanek. Putin to już inna sprawa. On urządził prawdziwe ludobójstwo. Topili ich w wychodku. Oni dokładnie widzą małą różnicę między dwoma prezydentami – jeden walczył o Rosję, a drugi przeciw Czeczenom. Czują tę różnicę. Dlatego Jelcyn mógł podpisać pakt pokojowy, Putin – nigdy nie będzie mógł.

To nie jest człowiek, któremu można dać władzę. On nie ma politycznego obycia i ma zupełnie inny sposób myślenia. O Jelcynie można było mówić wszystko, ale on był politykiem. A Putin – nie. On jest niebezpieczny, gdy ma władzę.

Ponad 20 lat temu wysadzenie rosyjskich budynków mieszkalnych przez (jak się okazało) agentów FSB, było pretekstem do wznowienia wojny czeczeńskiej. Od tamtej pory nie zmieniła się mentalność rosyjskiej władzy. A o tym, jak bardzo prawdziwe są cytowane tu słowa, mogliśmy się przekonać pod koniec lutego 2022, gdy Rosja zaatakowała niepodległą Ukrainę.

Przestępcy z Łubianki – książka ważna i potrzebna

Czytając wprowadzenie do historii Litwinienki, czułem się, jakbym oglądał film sensacyjny.

Główny bohater, chcąc ratować siebie i swoją rodzinę, ucieka przed agentami wywiadu. Później akcja zwalnia, a dokładne opisy zdarzeń, miejsc i ludzi sprawiają, że książka przypomina rzetelnie napisany raport, który na szczęście czyta się dobrze.

Pada dużo nazwisk, czy skróconych nazw organów państwowych, które mieszają w głowie. Na końcu książki jest alfabetyczny indeks nazwisk z wyjaśnieniem, kto jest kim oraz rozwinięcie skrótów, co pozwala uporządkować przeczytane informacje.

W kontekście ostatnich wydarzeń – rosyjskiej agresji na Ukrainę, książki takie jak ta nabierają szczególnego znaczenia. Są bardzo ważne i potrzebne, bo pozwalają lepiej zrozumieć rzeczywistość, w której żyjemy, dlatego warto je czytać.

Książka Litwinienki, Przestępcy z Łubianki, dostępna jest tutaj.

Sprawdź też:

• Pandrioszka – reportaż o Rosji Krystyny Kurczab-Redlich