Artykuły

Co wyróżnia dobry kryminał? Poznaj sekrety trzech kobiecych gwiazd polskich powieści kryminalnych

Kryminał to gatunek pełen paradoksów. Z jednej strony uważany jest za literaturę popularną, z drugiej coraz bardziej docenia go krytyka z najwyższej półki. Mówi się o jego wielkiej pojemności, ale także o ograniczeniach, jakie nakłada mu konwencja. Współcześni autorzy stają więc przed nie lada wyzwaniem. Dzisiaj dobry kryminał nie może bowiem ograniczać się jedynie do świetnie skonstruowanej intrygi lub opisu gonienia za zbrodnią. Musi zawierać coś więcej. Co konkretnie? Każdy z topowych polskich pisarzy ma swoją własną receptę na przekraczanie ram gatunku. Poniżej szybki rzut oka na trzy kobiece gwiazdy polskiego kryminału i ich stosunek do własnego pisarstwa.

Katarzyna Bonda

Katarzyna BondaW powieści kryminalnej można robić wszystko, czemu więc nie umieścić w niej prawdziwych postaci z naszej historii? (…) W czasie, gdy wszystko jest globalne i zunifikowane (…) uważam, że nasz kryminał musi być lokalny.

Katarzynę Bondę nie bez przyczyny nazywano królową polskiego kryminału. Jest bowiem jedną z niewielu autorek tak świetnie czujących gatunek oraz oczekiwania odbiorców. Odważna i nie bojąca się sięgania po trudne tematy udowodniła, że powieść popularna pomieści naprawdę wiele. Na przykład kontrowersyjną historię o żołnierzach wyklętych i wciąż żywej traumie ludności białoruskiej zamieszkującej Hajnówkę – rodzinne tereny Bondy. Okularnik, bo o tej książce mowa, to nie tylko wciągająca intryga, ale także trafny opis współczesnych, poranionych przez powojenne czasy społeczności, w których demony dawnych zbrodni są naprawdę żywe.

W warsztacie autorki Pochłaniacza widać także dziennikarski sznyt. Żadna z jej powieści nie może obejść się bez drobiazgowego researchu, dokładnego planu oraz konsultacji ze specjalistami (w pracy nad Okularnikiem korzystała z pomocy 30 ekspertów). Jeśli dodać do tego wszystkiego świetny warsztat pisarski – mamy murowany przepis na sukces. Bonda traktuje swoich czytelników całkiem serio. I dzięki temu znajduje się na szczytach list bestsellerów. Jej najnowsza powieść – Lampiony  to jedna z  najbardziej wyczekiwanych książkowych premier tej jesieni. Na półki księgarń trafi już 12 października. Chyba wszyscy są pewni, że szykuje się wyborna, kryminalna uczta.

Gaja Grzegorzewska

Gaja Grzegorzewska

Klasyka jest (…)  tylko bazą, której owszem kłaniam się z szacunkiem i z sympatią cytuję, ale równocześnie rozbebeszam od środka. 

Gaja Grzegorzewska lubuje się w mocnych tematach. Sama przyznaje, że współczesna popkultura rzadko już może zszokować odbiorcę, dlatego świadomie stara się przekraczać granice tabu. Jej powieści opierają się na intrydze, silnie wspieranej przez mocne wątki ciemnej strony życia współczesnych społeczeństw. Betonowy pałac, piąty tom cyklu o detektyw Julii Dobrowolskiej, aż roi się od zakazanych tematów – gwałtów, aborcji czy miłości kazirodczej. Książka łączy w sobie cechy nie tylko kryminału, ale także powieści detektywistycznej i cieszącego się ostatnio ogromną popularnością psychologicznego thrillera.

Ale to swoją najnowszą powieścią Grzegorzewska rozsadziła gatunek od środka. Kamienna noc odchodzi od klasycznie pojętego kryminału w kierunku bardziej artystycznej, a co za tym idzie, dużo mniej popularnej formy. Trzy linie fabularne, szkatułkowa budowa oraz galopująca wręcz narracja sprawia, że książka wskakuje na wyższy poziom w literackiej hierarchii. Zaprasza czytelnika do wzięcia udziału w skomplikowanej grze. Wymaga jednak od niego ciągłego skupienia, a także sporej inteligencji. Kamienną nocą Grzegorzewska udowadnia,  że jest autorką dojrzałą, dla której nie istnieją gatunkowe ramy nie do „rozbebeszenia”.

Marta Guzowska

Marta Guzowska

W moich książkach staram się przemycać jak najwięcej prawdziwych informacji o pracy archeologów. Wyłazi ze mnie belfer, mam nadzieję, że może ktoś się z tego czegoś dzięki mnie nauczy.

W twórczości Marty Guzowskiej nie sposób przeoczyć faktu, że autorka jest z zawodu archeologiem. Bohaterami jej wszystkich książek są badacze dawnych cywilizacji, a akcja  ściśle wiąże się z pracą naukowców i wykopaliskami. To właśnie znajomość realiów tej profesji oraz stosunków panujących między przedstawicielami zawodu może być magnesem przyciągającym odbiorców, zafascynowanych romantycznym obrazem archeologa w stylu Indiany Jonesa. Guzowska pozbawia jednak swoich czytelników złudzeń i zamiast wyidealizowanej wizji, przedstawia bolesną i trudną rzeczywistość – zmęczenie, upał oraz emocje sięgające zenitu. Autorka sprytnie wykorzystuje ten cały uczuciowy potencjał i wplata w swoją fabułę wątki kryminalne, co czyni jej powieści nie mniej tajemniczymi i pociągającymi niż znane wszystkim filmy z Harrisonem Fordem.

Siłą rzeczy Guzowska nie ogranicza się do jednego gatunku i lubi wykraczać poza konwencje kryminału. Wydane w niedawno Czarne światło, czwarty tom serii o antropologu Mario Yblu, porównywane jest do thrillerów w stylu Stephena Kinga. Natomiast najnowsza książka Guzowskiej – Chciwość – to przykład zapomnianej już nieco powieści przygodowej, która między innymi dzięki tej pisarce, ma szansę wrócić do łask.

Zajrzyj do sklepu internetowego TaniaKsiazka.pl po więcej książek kryminalnych >>